file in de binnenstad

Inleiding

Ultrafijn stof is fijn stof met de allerkleinste afmeting: kleiner dan 0,1 micrometer. Ultrafijn stof komt vrij bij verbrandingsprocessen, zoals het stoken van hout, industrie, wegverkeer, scheepvaart en luchtvaart. De grootte en samenstelling van de uitgestoten deeltjes varieert met de bron. Ook kan ultrafijn stof in de lucht komen door vulkanen en in chemische reacties met gassen worden gevormd onder invloed van licht.

Gezondheidseffecten

Bij inademen van ultrafijn stof dringen de deeltjes in de longen en kunnen ook via de bloedbaan andere organen bereiken. Onderzoeken naar de effecten van ultrafijn stof wijzen op infecties in de longen en invloed op hart- en vaataandoeningen.

Typische concentraties

Voor ultrafijn stof is het lastig typische concentraties te geven omdat deze fractie van fijn stof nog niet op grote schaal officieel gemeten wordt.

In recente meetcampagnes zijn uurgemiddelde concentraties ufp (deeltjesaantallen per kubieke centimeter) gemeten tussen circa 5.000 en in extreme gevallen meer dan 100.000. De hoge waarden komen bijvoorbeeld voor in situaties met zeer veel weg- of luchtverkeer.

Wettelijke grenswaarden

Er zijn voor ultrafijn stof geen wettelijke grenswaarden.

Meten van ultrafijn stof

Ultrafijn stof kan op verschillende manieren gemeten worden. Zo is er een deeltjesteller en een apparaat om te bepalen hoeveel deeltjes van een bepaalde afmeting er zijn. Ook is het mogelijk ultrafijn stof te vangen op een filter en vervolgens chemisch te analyseren. Het zelf meten van ultrafijn stof behoort vanwege de hoge kosten nauwelijks tot de mogelijkheden voor burgers, zie het nieuwsbericht.

Eisen aan metingen

Omdat er geen wettelijke grenswaarden voor de concentraties ultrafijn stof worden gesteld zijn er daarvoor ook geen eisen aan de kwaliteit van de metingen gesteld. Wel is er een Europese Technische Specificatie die beoogt metingen te harmoniseren. In de praktijk gehanteerde eisen voor metingen zijn afhankelijk van de toepassing.

Voor meer informatie over ultrafijn stof, waaronder een animatie, zie de webpagina van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).

Bron foto: Beeldbank RIVM