Op 17 mei 2019 trapten 30 fietsers letterlijk af om de luchtkwaliteit op de fiets te meten.

Een meetkastje met sensor op elke fiets brengt hun route in kaart en meet onderweg de luchtkwaliteit. In dit project duidt  RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) de real-time verzamelde gegevens. Het is moeilijk om met kleine sensors de luchtkwaliteit goed te meten. Daarom zorgt RIVM voor voortdurende ijking van de sensors, zodat de kwaliteit en betrouwbaarheid van de gegevens zo goed mogelijk is.

Onder de fietsers waren betrokkenen uit de provincie, en wethouders uit verschillende gemeenten uit de regio Utrecht. Er fietsten ook leden van fietsersverenigingen mee, naast medewerkers van het RIVM  en de bedrijven SODAQ en Civity.

Snuffelfiets met gele hesjes

De aftrap was de start van een vernieuwend project. Daarbij meten maar liefst 500 vrijwilligers een jaar lang al fietsend fijnstof in de buitenlucht. Het doel van het project is kennis vergroten over het gebruik van sensoren op fietsen en de luchtkwaliteit op fietsroutes te bepalen. De verzamelde gegevens kunnen bijvoorbeeld helpen bij de verbetering van de infrastructuur. En ook bij de ontwikkeling van meer groene fietsroutes.

Dit project is een samenwerking tussen de provincies Utrecht en Gelderland, verschillende gemeenten, fietsorganisaties, de bedrijven SODAQ en Civity en het RIVM.

De meetgegevens zijnbeschikbaar via www.snuffelfiets.nl. Daarnaast zullen ze ook terug te vinden zijn op het Samen Meten dataportaal

Tussenresultaten

Op 21 januari 2020 zijn de eerste resultaten gepresenteerd op een bijeenkomst voor deelnemende fietsers. De sheets zijn beschikbaar. Ook is er een tekst met uitleg bij de sheets gemaakt.

Op 2 juni 2020 zijn de resultaten gepresenteerd in een webinar voor de deelnemers. Vragen die deelnemers eerder stelden (ook over meer algemene zaken rond luchtkwaliteit) worden daarin behandeld.  De webinar is terug te zien en ook de sheets zijn beschikbaar. 

 

Eindevenement

Op 23 januari 2021 zijn op het eindevenement van het Snuffelfietsproject de resultaten van 1,5 jaar lang meten gepresenteerd. In deze periode is er ontzettend veel data verzameld: er zijn maar liefst 25 miljoen metingen gedaan over 750.000 gefietste kilometers! Tijdens het evenement is teruggeblikt op deze experimentfase. Welke conclusies kunnen we trekken uit de verzamelde gegevens en de ervaringen van de deelnemers? Ook bespraken de betrokken partijen wat we van deze data kunnen leren over bijvoorbeeld het mobiliteitsbeleid en het inzetten van de snuffelfiets in het onderwijs.

Conclusie van het RIVM

Het RIVM heeft vooral ondersteuning geboden bij de kalibratie en het testen van het sensorkastje en bij de conclusies omtrent luchtkwaliteit. Aan het begin van het experiment stonden nog een aantal vragen open zoals welke (nieuwe) informatie de mobiele sensoren opleveren, en wat extra uitdagingen zijn bij het interpreteren van de data. Uit de resultaten blijkt onder andere dat we door de mobiele sensoren data verkrijgen in gebieden waar dit eerder niet het geval was zoals in het bos. Daarnaast zien we dat de gemiddelde luchtkwaliteit over een langere tijdsperiode, over de gehele Provincie Utrecht redelijk gelijk is. De kastjes meten in dezelfde ordegrootte als de officiële meetpunten in de provincie.

Terugkijken

Alle sessies van het online eindevenement zijn opgenomen en vind je op de website van de provincie Utrecht. De verdiepende sessie waarin onder andere het RIVM de resultaten bespreekt is in deze video te zien. Naar aanleiding van het eindevenement werd ook een vodcast opgenomen. Hierin wordt verder ingegaan op de toegevoegde waarde van de mobiele sensoren aan bestaande luchtkwaliteit gegevens. Over de resultaten is een artikel gepubliceerd in het Tijdschrift Lucht en in een wetenschappelijk tijdschrift.

Vervolg

In 2021 krijgt het snuffelfietsproject een vervolg. In deze vervolgfase meten de deelnemers naast fijnstof ook temperatuur. Dit om naast de luchtkwaliteit, ook hitte(stress) inzichtelijk te maken. De huidige deelnemers kunnen blijven meten. De kastjes van deelnemers die niet meer meedoen aan het vervolg worden verzameld en uitgedeeld aan nieuwe deelnemers, die zich tijdens het experiment al hebben aangemeld en op een wachtlijst staan.