Dankzij snelle innovaties op het gebied van goedkope sensoren, ICT en BigData kunnen we onze leefomgeving in de toekomst radicaal anders meten en interpreteren. Om deze ontwikkelingen te versnellen, organiseren het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), de Universiteit Utrecht en de stichting Utrecht Science Park het USP Innovatielab Leefomgeving. Samen met partners TNO, Luchtradar en JCDecaux is op 19 september 2017 het eerste Living Lab Air geopend: een innovatief en fijnmazig sensornetwerk voor het meten van de actuele luchtkwaliteit.

Living Lab Air

Het sensornetwerk bestaat uit zo’n twintig sensoren, verspreid over het Utrecht Science Park. De informatie van de nieuwste generatie sensoren wordt via het 4G netwerk verzameld en gevalideerd. Het platform LivingLabAir.nl geeft vervolgens de meetgegevens real-time weer. Dit maakt het voor werknemers, bezoekers en bewoners mogelijk om een nauwkeurig inzicht te krijgen in de actuele luchtkwaliteit. De informatie kan bijvoorbeeld gebruikt worden om de schoonste routes aan te wijzen, concentratiepieken tijdens de spits zichtbaar te maken en beleid ten aanzien van mobiliteit te onderbouwen.

Luchtkwaliteitsmeting op USP

 

Rol RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) in Living Lab Air
Het RIVM stelt meetkits beschikbaar. Ze meten fijn stof en stikstofdioxide (NO2). In het Living Lab Air wil het RIVM meer onderzoek doen naar de kwaliteit en de duiding van de meetgegevens. En dat is nodig, zo blijkt uit een notitie die de ervaring met de meting van NO2 in andere pilotprojecten beschrijft. Het RIVM presenteert de meetgegevens uit de verschillende projecten, waaronder het Living Lab Air, op het 'Samen meten' dataportaal. Dit dataportaal is ook volop in ontwikkeling.

Het RIVM heeft in juni 2018 een notitie opgesteld dat de eerste ervaringen en resultaten beschrijft.

Samen nieuwe ideeën verkennen
De ambities reiken verder. Het USP Innovatielab Leefomgeving verbindt een brede community van wetenschappers, studenten en bewoners op het Utrecht Science Park om in open innovatie nieuwe ideeën te toetsen of te verkennen in kleine pilotprojecten. De resultaten kunnen vervolgens worden ingezet in andere stedelijke of landelijke gebieden. Hiermee wil het Innovatielab een motor zijn voor verbetering van de gezondheid in de leefomgeving.

Gezondheid in de leefomgeving
Het USP Innovatielab Leefomgeving biedt een brede en laagdrempelige experimenteerruimte voor nieuwe technologie gericht op leefomgeving en gezondheid. Infrastructuur en technologie zijn beschikbaar om experimenten op te zetten rond toepassing van milieusensoren, combinaties te maken met het monitoren van gezondheidsparameters, ‘citizen science’-projecten, slimme BigData-toepassingen en ontwikkeling van apps voor de leefomgeving.